Germaanse geneeskunde- gevaarlijke pseudowetenschap

Oké… ik wilde hier eigenlijk nooit over schrijven. Ik richt me namelijk liever op onderwerpen waarin ik geloof. Ik probeer altijd open-minded en genuanceerd te zijn. Maar in dit geval lukt me dat simpelweg niet. Ik kan me hier namelijk ontzettend boos over maken.

De afgelopen week kwam de term “Germaanse geneeskunde” drie keer voorbij – en dan ook nog bij mensen van wie ik het totaal niet had verwacht. Dat voelt alsof we een verkeerde kant op gaan, en dus voel ik me toch geroepen om een keer duidelijk mijn mening over dit onderwerp te delen.

De eerste keer dat ik met Germaanse geneeskunde in aanraking kwam was via een lotgenoot. Ze vertelde dat ze zich hierin had verdiept en noemde het een “eyeopener”.

Ik was oprecht verbaasd. Ik ben van origine Duits en had nog nooit van iets als “Germaanse geneeskunde” gehoord. Traditionele Chinese geneeskunde of Ayurveda, ja. Maar “Germaans”? Dus daar wilde ik wel meer over weten...

Al snel werd duidelijk dat dit geen eeuwenoude geneesleer is, maar een theorie die in de jaren tachtig is ontwikkeld door de Duitse arts Ryke Geerd Hamer. Hamer had zijn zoon op tragische wijze verloren, en kort daarna kregen zowel hijzelf als zijn vrouw de diagnose kanker. In een droom zou zijn overleden zoon hem hebben verteld dat trauma de oorzaak was van zijn ziekte. Tot zover klinkt het als een persoonlijke verwerking van een ingrijpende gebeurtenis – iets waar ik begrip voor kan opbrengen.

Maar Hamer stopte daar helaas niet. Hij ontwikkelde een complete leer, gebaseerd op het idee dat alle vormen van kanker (en uiteindelijk: zo ongeveer alle ziekten) voortkomen uit psychisch trauma. De gedachte dat het lichaam zichzelf kan helen zodra het onderliggende trauma is opgelost, klinkt misschien interessant, onschuldig – of zelfs hoopgevend. Maar het wordt gevaarlijk omdat de aanhangers van deze leer stellen dat reguliere medische behandelingen overbodig, of zelfs schadelijk zijn. Vooral chemotherapie en bestraling worden sterk afgeraden.

En daar gaat het mis.

Op dat moment verplaatst de zogenaamde “Germaanse geneeskunde” zich van een spirituele zelfhulpmethodiek naar een gevaarlijk, onethisch systeem. Een systeem dat mensen weghoudt van bewezen, levensreddende behandelingen.

En als je vervolgens nog wat verder leest over Hamer, ontdek je dat hij deze leer niet voor niets “Germaans” noemde. Hij was een trotse Duitser, extreemrechts, antisemitisch en hij omarmde allerlei complottheorieën. Hij noemde de reguliere geneeskunde -de “Joodse geneeskunde” - en daarmee “minderwaardig”. De ideologische basis van zijn leer is dus niet alleen medisch onzinnig, maar ook moreel verwerpelijk.

Hamer breidde zijn theorie steeds verder uit en claimde voor uiteenlopende ziektes een specifieke oorzaak en psychisch conflict te kunnen aanwijzen. Dat is voor mij altijd een gigantische rode vlag. Als een enkele persoon denkt in z’n achterkamertje oorzaken en oplossingen voor verschillende ziekten te hebben gevonden, gaan bij mij echt alle alarmbellen af.

Toch heeft deze leer veel aanhangers - en, volgens schattingen van Duitse onderzoekers, helaas ook honderden slachtoffers. Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk nog hoger, omdat veel mensen - buiten het zicht - reguliere behandeling weigeren.

De verklaringen van Hamer zijn op zich erg vermakelijk om te lezen… waren ze niet zo tragisch. Borstkanker aan de rechterborst zou bijvoorbeeld komen door een conflict met je partner of vader; aan de linkerborst door een conflict met je moeder of kind. Alleen bij rechtshandige vrouwen trouwens, bij linkshandige is het andersom. Het leest een beetje als een horoscoop – vage claims waar iedereen zich wel ergens in herkent.

Dus, wil je luisteren naar een veroordeelde nazi-sympathisant die behandelingen promootte die mensenlevens hebben gekost? Dan is de Germaanse geneeskunde iets voor jou.

En als je je afvraagt hoe het is afgelopen met mijn lotgenoot…

Ze stopte voortijdig met haar behandeling. Tijdens de coronaperiode raakte ze steeds meer overtuigd van complottheorieën. Ze geloofde uiteindelijk dat ze zichzelf van kanker had genezen. Ze vertelde enthousiast over een groep mensen met wie ze werkte aan een “parallel gezondheidssysteem”, vanuit de overtuiging dat reguliere geneeskunde mensen niet beter wil maken. 

Het laatste wat ik van haar hoorde, was haar overlijdensbericht. 

Het raakte me diep. We hadden dezelfde diagnose. We waren ongeveer even oud. Allebei getrouwd, allebei moeder van twee jonge kinderen.

En toch gingen we vol overtuiging een totaal andere weg.

Wat je ook gelooft, welke weg je ook inslaat: blijf alsjeblieft altijd in overleg met je arts.

Als je meer wilt weten over de gevaren van de Germaanse geneeskunde, raad ik je aan om deze aflevering van Undercover in Nederland te bekijken.